سنتهای ولیمه (غذای عروسی)

آداب شب حجله (2۲)    

سنتهای ولیمه (غذای عروسی) 

در ولیمه دادن سنت است که چند چیز رعایت شود:

1- ولیمه تا سه روز بعد از زفاف ادامه یابد، زیرا از پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم چنین منقول است. انس رضی الله عنه روایت می کند که رسول رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم چون با زنی ازدواج نمودید مرا فرستادید تا مردم را برای خوردن غذا دعوت نمایم. (۱)

و در روایتی دیگر از انس رضی الله عنه آمده که چون پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم با صفیه رضی الله عنها ازدواج نمود مهر او را آزادیش قرار داده و سه روز ولیمه داد. (۲)

2- افراد صالح و نیک را خواه فقیر باشند و یا ثروتمند دعوت نماید، زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: جز مؤمن با کسی همراهی مکن و جز پرهیزگار کسی دیگر غذایت را نخورد.(۳)

3- اینکه با یک گوسفند یا بیشتر، اگر وسع و توان مالی آنرا داشت ولیمه دهد، بنابر حدیثی که از انس رضی الله عنه روایت گردیده است که: چون عبدالرحمن بن عوف رضی الله عنه به مدینه آمد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در میان ایشان و سعد بن الربیع انصاری رضی الله عنه مؤاخات و برادری برقرار نمود، سعد او را برای صرف غذا به منزلش برد. چون هر دو غذا تناول نمودند سعد به ایشان گفت: ای برادر، من ثروتمندترین انصار و اهل مدینه ام- اگر می خواهی نصف مالم را بگیر، و در روایتی دیگر آمده که باغم را با تو نصف می کنم، و نیز من دارای دو زن هستم و تو برادر دینی من هستی و همسری نداری هر یکی را که می پسندی انتخاب کن، تا من طلاقش دهم و چون عده اش گذشت با وی ازدواج کن. عبدالرحمن گفت: نه، بخدا قسم، هرگز چنین نخواهم کرد خداوند به اهل و مالت برکت عنایت نماید، بازار را به من نشان بده، بازار را به او نشان دادند، او رفت و به تجارت پرداخت تا سود زیادی بدست آورد، سپس فردا نیز به بازار رفت و معامله کرد. و به همراه پنیر و روغن که سود آن بود به خانه برگشت و آنها را به خانه برد، مدتی به همین منوال سپری شد، تا آنکه روزی نزد رسول خدا آمد در حالیکه بوی عطر زغفرانی از وی به مشام می رسید. رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم پرسیدند: این چیست وترا چه شده؟ گفت ای رسول خدا، ازدواج نمودم، پیامبر فرمودند: چقدر مهریه اش را معین نمودی؟ گفت: به اندازه وزن یک هسته خرما از طلا، فرمودند: خداوند مبارکت گرداند یک گوسفند ولیمه بده، و عبدالرحمن چنین کرد: او می گوید: من حتی اگر سنگی را بر می داشتم امیدوار بودم که زیر آن، قطعه ای طلا یا نقره باشد، انس رضی الله عنه می گوید: بعد از وفات عبدالرحمن  رضی الله عنه وقتی میراثش تقسیم شد به هر یکی از زنانش صد هزار دینار رسید.(۴)

4- از انس رضی الله عنه حدیثی دیگر روایت شده که چنین می گوید: من ندیدم که رسول الله آنطور که در عروسی زینب ولیمه داد در عروسی زنان دیگرش ولیمه داده باشد. پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم گوسفندی را ذبح نمود و آنقدر به مردم نان و گوشت داد که همه سیر خوردند و باز هم غذا اضافه آمد.(۵)

در ولیمه این ضروری نیست که حتماً گوشت داده شود، بلکه جائز است که با هر نوع غذایی که میسر بود ولیمه داده شود، بنا بر حدیث انس رضی الله عنه که می فرماید: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در بین راه خیبر و مدینه سه شب توقف نموده و مراسم ازدواج با صفیه را برگزار نمود، من مسلمانان را برای ولیمه شان دعوت نمودم، در آن ولیمه نه نان بود و نه گوشت. رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به من دستور داد که زمین را هموار و مسطح نموده سفره ای که از پوست درست شده بود پهن نمایم، سپس بر آن خرما، پنیر و روغن گذاشته شد و مردم خوردند تا سیر شدند.(۶)

---

 (۱) این حدیث را بخاری 9/189-194 روایت کرده است.

(۲) این حدیث را ابویعلی با سند حسن روایت نموده چنانکه در الفتح 9/199 ذکر شده است و در بخاری 7/387 روایتی به معنایش آمده است که عنقریب در همین رساله ذکرش خواهد آمد.

 (۳) این حدیث را ابوداوود، ترمذی ، حاکم 4/128 و احمد 3/38 از ابوسعید خدری روایت نمودند و حاکم گفته که سند این حدیث صحیح است و ذهبی نیز تاییدش نموده است.

 (۴) این حدیث را بخاری 4/232و7و89و9و95و190-192 و نسائی 2/93 و ابن سعد 3/2/77 و بیهقی 7/258 و احمد 3/165 و 190و204و226و271 و ابوالحسن طوسی در المختصر 1/110/1 و مسلم 4/144/145 و ابوداوود 1/329 و ترمذی 2/172/173 روایت نموده اند و ترمذی این حدیث را صحیح قرار داده است و دارمی 2/76/77 و طحاوی در المشکل 4/145 و ابن جارود در المنتقی 715  و طیالسی 1/306 روایت نموده اند.  

(۵) این حدیث را بخاری 7/192 و مسلم 4/149 و ابوداوود 2/137 و ابن ماجه 1/590 و احمد

3و98و99و105و163و172و195و200و227و236و241و246و263 روایت نمودند.

(۶) این حدیث را بخاری 7/387 و مسلم 4/147 و نسائی 2/93 و بیهقی 7/259 و احمد 3/259/264 روایت نمودند.