رد احادیث گذشته بوسیله احادیث حلت

                    آداب شب حجله (۳۵)   

    رد احادیث گذشته بوسیله احادیث حلت و جواب آنها   

بعضی از علما احادیث تحریم طلای حلقه ای را با احادیث دیگری جواب می دهند که در آنها مطلقا طلا را برای زنان مباح قرار می دهند.

جواب این است که حلت یقیناً قبل از تحریم بوده است و تفصیلش بدین شرح است که: آنچه واضح و بدیهی است اینکه در یک چیز که احتمال حلت و حرمت هر دو وجود دارد نهی صورت نمی گیرد، مگر بعد از اینکه اولا مباح و حلال بوده باشد. لهذا تمسک به احادیث حلت بصورت مطلق، مخالفتی است بدیهی و آشکارا با احادیث حرمت و آنچه درک مطلب را برای منصفان- ان شاءالله- نزدیکتر می گرداند این است که احادیثی هم وجود دارد که اباحت طلا برای مردان را نیز جائز قرار می دهند و با این وجود هیچ یک از علما به آنها عمل ننموده اند. به دلیل احادیثی که درباره حرمت آنها آمده است که ما قبلا بعضی از آنها را متذکر شدیم، بلکه علما گفته اند که آنها قبل از تحریم بوده است(۱) و ما، نیز درباره احادیثی که طلای محلق را برای زنان مباح قرار می دهد چنین می گوئیم که قبل از تحریم بوده است و هیچ فرقی در این و آن وجود ندارد و هر کس که قائل به فرق است یا تناقض گویی می کند و یا نصوص را به بازی گرفته است.

مقید نمودن احادیث گذشته به طلاهایی که زکات آنها پرداخت نشده، و رد آن

بعضی ها(۲) احادیث تحریم را چنین جواب داده اند که این احادیث در باره کسانی است که زکات زیورآلات طلایی را پرداخت نمی نمایند نه درباره کسانی که زکات آنها را پرداخت می نمایند و از حدیث عمروبن شعیب عن ابیه عن جده- استدلال نموده اند که در آن حدیث چنین آمده است که زنی به همراه دخترش نزد رسول صلی الله علیه و آله وسلم آمد و در دستان دخترش دو دستبند ضخیم و کلفت طلائی وجود داشت رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به او فرمودند: آیا زکات اینها را پرداخت می نمایی- آن زن گفت: خیر، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: آیا دوست داری که روز قیامت خداوند به تو دو دستبند آتشین بپوشاند؟ راوی می گوید: آن زن هر دو را بیرون نموده و به رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم تقدیم نمود و گفت: اینها را در راه خدا و رسول انفاق می کنم.(۳)

جواب این حدیث بدین منوال است: که این استدلال کاملاً ضعیف است، زیرا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در این داستان پوشیدن دو دستبند را انکار ننموده بلکه از ندادن زکات و پوشیدن آنها ممانعت نموده اند- بر خلاف احادیث گذشته که در آنها پوشیدن نهی شده است و در آنها از وجوب زکات حرفی زده نشده است، ظاهراً این قصه در وقت اباحت پوشش طلا بوده است، زیرا پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بتدریج حرمت طلا را اعلان نمودند. اول زکات بر طلا را واجب قرار داده سپس پوشیدن آنها را چنانکه در احادیث گذشته بیان شد حرام نموده است. و بالاخص در حدیثی که ابوهریره رضی الله عنه مرفوعاً روایت نموده اند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر کس دوست دارد محبوبه اش را حلقه ای آتشین بپوشاند پس حلقه طلائی بپوشاند. و این روایت بر حرمت طلای حلقه ای و دیگر امور لازمه آن دلالت می کند نه بر عدم پرداخت زکات. حقیقت این است که حدیث عمرو بن شعیب بیانگر این است که در زیور آلات زکات واجب است همانند قصه عایشه رضی الله عنها درباره زکات انگشترهای نقره ای که بعداً خواهد آمد. پس این حدیث و حدیث عایشه بر حرام بودن استعمال طلا دلالت نمی نماید بلکه بروجوب زکات بر استعمال کننده دلالت دارد و حلت وحرمت از دلایل دیگری گرفته می شود و ما حرمت پوشیدن طلای محلق را از احادیث گذشته و اباحت نقره را از حدیث ابوهریره رضی الله عنه و از حدیث عایشه رضی الله عنها که بدان اشاره شد و نیز دیگر احادیث، اخذ نموده ایم. خلاصه کلام اینکه در حدیث عمروبن شعیب هیچ دلیلی بر آنچه منذری بیان نموده نمی باشد، زیرا در این حدیث صراحت حرمت پوشیدن دستبند نیامده و این حدیث در مورد کسانی است که زکاتش را نداده اند حتی می توان گفت که این حدیث مفصل بوده و احادیث دیگر مجمل می باشند و مجمل بر مفصل حمل می شود زیرا این یک واقعه معینی است که دلالت بر وجوب زکات دارد. پس بین این حدیث، و حرمت طلای حلقه ای که از احادیث گذشته فهمیده می شود، تعارضی نیست.

---

 (۱) فتح الباری 10/258-259 را ملاحظه فرمائید.

(۲) ایشان منذری می باشند که در الترغیب 1/274 این جواب را بیان نمودند.

(۳) این روایت را ابوداوود 1/244 و نسائی 1/343 و ابوعبید در الاموال، شماره 1260 و سند آن حسن است، روایت نموده اند این روایت را ابن الملقن 65/1 صحیح قرار داده اند، ولی ابن جوزی در التحقیق 6/197/1 این روایت را ضعیف قرار دادند که تضعیفشان اعتباری ندارد و نسائی نیز این روایت در السنن الکبری ق5/1 از عمروبن شعیب متصلاً و مرسلاً روایت نموده سپس گفته است که روایت متصل درست تراست.